Το τελευταίο διάστημα αρκετές σκέψεις μου, λόγω κάποιων καθημερινών βιωμάτων, περιστρέφονται γύρω από την έννοια της τοξικότητας και πώς αυτή μας επηρεάζει στη ζωή μας, την οποία διακαώς, αλλά ίσως, μάλλον μάταια, προσπαθούμε να θωρακίσουμε.
Ας πάρουμε, λοιπόν, τα πράγματα από μια σχετική αρχή. Η λέξη «τοξικότητα» κυριολεκτικά ορίζεται ως η διαβάθμιση της δυνατότητας μια ουσίας να προκαλέσει βλάβη σε έναν οργανισμό. Τι γίνεται, λοιπόν, όταν αυτή η ουσία, αποκτά συγκεκριμένη ταυτότητα, χαρακτηριστικά και προσωπικότητα, καθώς εισέρχεται σε έναν, μέχρι πρότινος, υγιή οργανισμό; Πρόκειται, αποκλειστικά, για ένα θέμα χημικών ουσιών ή αφορά σε μια γενικότερη κοινωνική κουλτούρα;
Μια πρώτη διαπίστωση που θα μπορούσε κάποιος να κάνει είναι ότι από τότε που ο άνθρωπος «κατέβηκε από τα δέντρα» και δημιούργησε κοινωνίες και δεσμούς, άρχισε από νωρίς να τραβάει διάφορα ψυχολογικά ζόρια με τους γύρω κοινωνούς του, ασυναίσθητα ή έχοντας πλήρη συνείδηση. Τα ζόρια αυτά θα μπορούσε να συμπεράνει κανείς ότι, κατά βάση, σχετίζονταν με την πάρτη του και τις δικές του ανασφάλειες. Κοιτάζοντας, λίγο ακόμα, βαθύτερα, ενδεχομένως, όλα αυτά τα ζητήματα που τον καλωσόρισαν στον κόσμο της απύθμενης ανασφάλειας και τον οδήγησαν στην τοξικότητα, σχετίζονταν, όπως σχεδόν και όλα όσα μας χαρακτηρίζουν, με το σπίτι του. Επομένως, λοιπόν, η επαφή οποιουδήποτε με τους άλλους ανθρώπους, πέρα από τα ουσιώδη οφέλη της επικοινωνίας και της συντροφιάς που προσφέρει, φαίνεται πως μπορεί να προκαλέσει ποικίλα αρνητικά συναισθήματα. Και κάπως έτσι, ανάμεσα στους ανθρώπους των σπηλαίων, θα πρέπει να έκαναν την εμφάνιση τους και οι πρώτοι «τοξικοί άνθρωποι των σπηλαίων».
Από που «προμηθεύονται», όμως, όλο αυτό το δηλητήριο οι τοξικοί άνθρωποι που συναναστρεφόμαστε καθημερινά; Προφανώς, από κάπου, που διατηρείται ζωντανό και αυτός ο χώρος δεν θα μπορούσε να είναι άλλος από το κουτί με τις παιδικές αναμνήσεις. Ανεκπλήρωτες ανάγκες, που αιωρούνται σαν φαντάσματα, φτάνουν να προκαλούν αρνητικά συναισθήματα ζήλιας που πηγάζουν από μια προσωπική καλά χαραγμένη επίγνωση της αδυναμίας τους. Μιας αδυναμίας που σχετίζεται με το ποια ήταν η θέση τους στην οικογένεια και τώρα πια στην κοινωνία, στους φίλους, στην εργασία.
Άλλωστε, είναι γνωστό πως η ποιότητα των παιδικών μας χρόνων επηρεάζει κατά πολύ τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούμε στις σχέσεις που δημιουργούμε ως ενήλικες. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, ν’ αναγκαζόμαστε να συναναστρεφόμαστε καθημερινά ανθρώπους που αντί να προσπαθούν ν’ αντιμετωπίσουν τα αισθήματα ανεπάρκειας που τους ταλαιπωρούν, να αρέσκονται στο να εκσφενδονίζουν σχόλια και προσβολές εις βάρος μας.
Σε κάθε περίπτωση, όσο κι αν είμαστε αυτόνομοι, αυτάρκεις και δυνατοί, αυτές οι συμπεριφορές είναι λογικό να μας πληγώνουν. Και όσο πιο κοντινό είναι αυτό το άτομο σε εμάς, τόσο πιο πολύ επηρεαζόμαστε, μιας και δυστυχώς, δεν συναντάμε τους τοξικούς ανθρώπους, μόνο ανάμεσα σε αγνώστους, αλλά τόσο στο εργασιακό περιβάλλον, όσο δυστυχώς και ανάμεσα σε φίλους. Ακόμη χειρότερα, κάποιες φορές ακόμη και μέσα στην ίδια μας την οικογένειά.
Μήπως, λοιπόν, παίρνοντας παράδειγμα από τον μικρόκοσμο των social media, πρέπει να αρχίσουμε τα block και τις διαγραφές σε τέτοιου είδους συμπεριφορές; Ή μήπως θα πρέπει να αγνοήσουμε την όποια τοξικότητα, συμπονώντας αυτούς των οποίων τα σχόλια προκύπτουν από τα δικά τους αισθήματα δυσαρέσκειας για τη δική τους ζωή;
Πώς, λοιπόν θα πρέπει να χειριστούμε την τοξική ουσία που κάποιοι θέλουν να εγχύσουν στον οργανισμό μας; Ας ξεκινήσουμε, λοιπόν, κάνοντας για εμάς ότι καλύτερο μπορούμε για να γίνουμε εμείς καλύτεροι, στις σχέσεις μας, στη δουλειά, στους οικείους και πάνω απ’ όλα στον εαυτό μας.
Είναι δεδομένο, πως υπάρχει τρόπος να αποφασίσουμε να απεμπλακούμε, να αγνοήσουμε και να απομακρύνουμε αυτούς που κρίνουμε ότι είναι τοξικοί άνθρωποι για τη ζωή μας. Ας σκεφτούμε λίγο παραπάνω τι τους οδηγεί σε μια τοξική συμπεριφορά, αλλά ας μην τους αφήσουμε να ξεζουμίσουν την ενέργεια μας απορροφώντας το δράμα τους.
Υπάρχουν, άλλωστε, κάποιοι που πάντα θα είναι δυσαρεστημένοι με το ποιοι είναι, ακόμη και αν δεν το παραδέχονται και πάντα αυτή τη δυσαρέσκεια θα τη βγάζουν στους άλλους. Μην εστιάσουμε σε αυτούς, ας δώσουμε την ενέργειά μας σε ανθρώπους που πιστεύουμε και μας έχουν πείσει με τη στάση τους ότι αξίζουν.
Ας γίνουμε και πάλι για λίγο όπως τα παιδιά. Ας θυμηθούμε πως διαλέγαμε τους φίλους μας. Επιλέγαμε δίπλα μας, μέσω μιας μαγικής ανεξήγητης διαδικασίας, αυτούς που με τους οποίους μπορούσαμε να παίξουμε ατελείωτες ώρες. Να θυμώσουμε αλλά και στο τέλος να τους σφίξουμε στην αγκαλιά μας.
Έτσι, λοιπόν, απλά ας επιλέξουμε αυτούς που θέλουμε να συναναστρεφόμαστε. Και επειδή μπορεί όλοι να μην αξίζουν την αγκαλιά μας, ας κρατήσουμε μέσα της τους λίγους. Τους υπόλοιπους, ας τους πλησιάσουμε, θωρακίζοντας όμως την ψυχή και την καρδιά μας.
Ένα, πάντως, είναι σίγουρο. Δεν μπορείς να τους έχεις όλους χαρούμενους και τελικώς, δεν τρέχει και τίποτα αν δεν τους έχεις. Αποδέξου τις αδυναμίες σου, στήριξε τις επιλογές σου. Ψάξε τις σχέσεις που θα σε ανεβάσουν, ενθαρρύνουν και βοηθήσουν να γίνεις η καλύτερη έκδοση του εαυτού σου. Όλους τους άλλους απομάκρυνε τους από πάνω σου μετά την συναναστροφή, όπως πλέον απομακρύνεις όλα τα μικρόβια από τα χέρια σου με αντισηπτικό.