Εδώ και αρκετές ημέρες, εντελώς συμπτωματικά, αλλά και απολύτως δικαιολογημένα, παρίσταμαι και συμμετέχω, συχνά, σε συζητήσεις που αφορούν σε ατυχείς, απογοητευτικές, ενοχλητικές, «πληγωτικές» εκνευριστικές συμπεριφορές συντρόφων, μελών οικογένειας, γνωστών, φίλων και συνεργατών, που όλες μα όλες, πρέπει, πλέον να καταλήξουμε και να παραδεχθούμε, πως σχετίζονται με τα όρια που θέτει κανείς στη ζωή του.
Τα παρεξηγημένα «όρια», λοιπόν, είναι μία θεωρία που, αν και almost40something, δυστυχώς, ανακάλυψα και εξετίμησα σχετικά πρόσφατα. Μάλιστα, παλιότερα στο άκουσμα της φράσης: «έχεις ξεπεράσει κάθε όριο», φανταζόμουν, αυτομάτως, την Μαμά μου, πριν από 25 χρόνια, να με κοιτάζει, απειλητικά και εν εξάλλω, έχοντας, μόλις, παραλάβει τον φάκελο με τον φρικιαστικό λογαριασμό του ΟΤΕ, τις εποχές που το γκρι ακουστικό του αναλογικού τηλεφώνου του σπιτιού, μου είχε γίνει σκουλαρίκι.
Μεγαλώνοντας, άρχισα να συζητώ και να περιεργάζομαι κάπως περισσότερο την θεωρία των «ορίων», καθότι αποτελεί ένα από τα top θέματα στα οποία καταδύεται κάποιος που ανακαλύπτει την ψυχοθεραπεία. Έτσι αρχικά, θέλησα να εντρυφήσω περισσότερο στις έννοιες, πριν καταλήξω σε κάποια σχετικά συμπεράσματα. Έχουμε και λέμε, λοιπόν:
Ας ξεκινήσουμε την ανάλυση του από ένα ερμηνευτικό λεξικό:
Το όριο. Ουδέτερο ουσιαστικό. Σημαίνει: το σύνορο.
Κυριολεκτικά πρόκειται για το σημείο που βρίσκεται στην άκρη ή σε κάποιον ακρότατο τόπο.
Μεταφορικά είναι, ό,τι διαχωρίζει πράγματα, καταστάσεις, χρονικές περιόδους κ.λπ. ή βρίσκεται ανάμεσά τους.
Άρα, λοιπόν, έχουμε να διαχειριστούμε κυριολεκτικά και μεταφορικά κάτι που ορίζει, την ιδιοκτησία τη δική μας και του όποιου άλλου. Αγαπημένου ή μη.
Αμέσως, συνειδητοποιώ, πως η έννοια του «συνόρου» μας απασχολεί ποικιλοτρόπως στη ζωή μας.
Όπως τα σύνορα που ορίζουν τα γεωγραφικά όρια ενός κράτους και απασχολούν τον δημόσιο διάλογο, τόσο στη χώρα μας όσο και ολόκληρο τον κόσμο, μιας και αυτή η γραμμή στο χάρτη, ορίζει ποιος έχει το δικαίωμα και ποιος όχι να το διαβεί.
Ας κάνουμε, λοιπόν, μια αλματώδη, αυθαίρετη σκέψη και ας υποθέσουμε πως ο καθένας από εμάς είναι ένα κράτος. Κάποιος ένα μικρό, άλλος ένα μεγαλύτερο.
Σε αυτή την περίπτωση, ο καθένας έχει τα δικά του όρια, άρα και τα σύνορα του με το διπλανό κράτος.
Αυτά τα προσωπικά μας όρια- σύνορα με τον οποιοδήποτε- πλέον καταλήγω ότι είναι ό,τι πιο σημαντικό μπορεί κάποιος να μάθει να θέτει, να διεκδικεί και να υποστηρίζει.
Είναι, άλλωστε, αυτά που καθορίζουν τον προσωπικό μας χώρο, σωματικά και συναισθηματικά, μας επιτρέπουν να διαχωρίζουμε τον εαυτό μας από τους άλλους, να παίρνουμε την ευθύνη του εαυτού μας και να έχουμε τον έλεγχο της ζωής μας. Και επιπλέον, μας προστατεύουν από την εκμετάλλευση και την όποια παραβίαση των άλλων.
Πρόσφατα, σκέφτηκα να τοποθετήσω μια μικρή πινακίδα στην είσοδο του γκαράζ του σπιτιού μου, μιας και παρατήρησα πως η πόρτα αυτή άνοιγε συχνά από διάφορους γείτονες που κανονικά δεν θα έπρεπε να έχουν πρόσβαση σε αυτόν τον χώρο.
Αρχικά μου πέρασε από το μυαλό πως θα έπρεπε να τοποθετηθεί μια πινακίδα που θα έγραφε το αυτονόητο:
«Ιδιωτικός χώρος- Απαγορεύεται η είσοδος».
Όμως το ρήμα «απαγορεύεται» μου φάνηκε αρκετά αγριευτικό κι έτσι το απέφυγα. Κατέληξα σε ένα, μάλλον, ασαφές «No entry» που βρήκα, αντί της σκληρής απαγόρευσης και αμέσως αισθάνθηκα καλύτερα.
Ένιωσα πως, κατά κάποιον τρόπο, είχα θέσει τα όρια μου σε αυτούς που επέλεγαν να εισέρχονται σε έναν ιδιωτικό χώρο. Τον δικό μου.
Άλλωστε, όταν εγώ δω μια πινακίδα που λέει «Απαγορεύεται το τάδε», είναι δεδομένο και λογικό να καταλαβαίνω ότι αν παραβιάσω το όριο, θα υπάρξουν νομικές συνέπειες.
Αυτό, λοιπόν, το είδος ορίου είναι εύκολο να το αποδεχθείς γιατί βλέπεις την πινακίδα και αντιστοίχως, το σύνορο που προστατεύει.
Κάπως έτσι, σκέφτηκα, πως θα έπρεπε να είναι και τα πράγματα στις διαπροσωπικές μας σχέσεις, οπού ναι μεν τα σύνορα δεν είναι τόσο ορατά, πρέπει όμως να ορίζονται από όλους μας.
Αυτά είναι τα όρια που καθορίζουν που τελειώνω εγώ και που αρχίζεις εσύ και που οι άλλοι. Μοιάζουν, δηλαδή, με μια γραμμή ιδιοκτησίας, που δεν εμπεριέχει «γκρίζες ζώνες».
Στη ζωή μας, επομένως, δεν θα πρέπει να επιτρέπουμε σε κανέναν να κινείται απειλητικά και επεκτατικά και να εισέρχεται ανενόχλητος και να την κάνει «γης Mαδιάμ». Έχω καταλήξει, μετά από almost40something χρόνια, πως για εμένα η παραβίαση αυτών των ορίων είναι ένα casus belli και η αποφυγή πιθανού πολέμου μπορεί να αποφευχθεί μόνο, αν και εφόσον, είμαστε εντελώς ξεκάθαροι με το πως θέλουμε να ζήσουμε, αλλά και το πως επιθυμούμε να μας φέρονται.
Ο οποιοδήποτε αγαπημένος ή μη, εισέρχεται στο δικό μας μικρούτσικο κρατίδιο και μας συμπεριφέρεται με έλλειψη σεβασμού και τρόπο απαξιωτικό, πρέπει να επανατοποθετείται στη θέση του.
Οι φωνακλάδες, αγενείς, ερειστικοί, απαιτητικοί, ειρωνικοί τύποι να πάνε στο σπίτι τους, παρέα με το bulling που τους αρέσει συνήθως να ασκούν.
Σε κάθε περίπτωση το όφελος θα είναι διπλό. Και εμείς θα μπορέσουμε να προστατεύσουμε την ακεραιότητά μας, να ενισχύσουμε την αυτοεκτίμησή μας και να διατηρήσουμε τον αυτοσεβασμό μας, αλλά και η σχέση μας με τον εταίρο θα γίνει πιο ουσιαστική, ειλικρινής και ξεκάθαρη. Θα στηρίζεται, άλλωστε, στον αμοιβαίο σεβασμό που θα πρέπει να χαρακτηρίζει τον όποιο δεσμό δημιουργείται. Συναισθηματικό, επαγγελματικό, οικογενειακό, φιλικό.
Άρα, λοιπόν, όπως δεν θα άφηνες ποτέ στο σπίτι σου ανοιχτή την πόρτα και θα έφευγες, μην αφήνεις, ποτέ, ξεκλείδωτη την ψυχή σου, ανοιχτή στην όποια κακοποίηση.
Μάθε τι θέλεις να επιτρέπεις και τι όχι στη ζωή σου.
Μάθε να το λες.
Μάθε να το διεκδικείς.
Μάθε να σέβεσαι, όμως, και αυτό που θέλει για τον εαυτό του και επιτρέπει ο απέναντί σου.
Και πάνω απ’ όλα μάθε να επιλέγεις τον απέναντί σου.
θαυμασια σκεψη,μακαρι να μπορουσαμε παντοτε να βαζουμε ορια και να μην αφηνουμε εμεσα η αμεσα να γινεται κατοχη